Leven in overleving: waarom je lichaam niet zomaar ontspant

Veel mensen leven jarenlang in de overlevingsstand zonder het door te hebben. Vaak jarenlang. Altijd maar aanstaan. Alert zijn. Voor anderen zorgen. Altijd maar doorgaan. Nooit de touwtjes eens een beetje kunnen laten vieren.

En ergens voel je: dit breekt me op. Ik ben moe. Zó moe.
En tegelijkertijd weet je niet echt hoe je dit kunt veranderen. Waar begin je in hemelsnaam?

In deze blog lees je wat er gebeurt als je lijf vastzit in een staat van stress, hoe spierspanning daarin een sleutelrol speelt, en waarom echte heling begint met het betrekken van je lichaam.

Als je iets heftigs meemaakt, of jarenlang onder spanning staat, gaat je lichaam in de overlevingsstand. Dat is heel functioneel. Je lijf beschermt je. Maar als je daar te lang in blijft hangen, raakt je systeem uit balans.

Je lijf raakt gewend aan “aanstaan”. Aan alertheid. Aan doorgaan, ook als je op bent.
Dat uit zich in je lichaam als gespannen spieren. En dat is iets wat ik vroeger echt nooit heb geweten. Of in elk geval: nooit zo bewust.

De directe en sterke relatie tussen stress en het samentrekken van je spieren.
Vooral de spieren aan de voorkant van je lichaam; je borstspieren, halsspieren, buikspieren, bovenarmen, heupen. Alles trekt zich samen om je te beschermen. Dat gebeurt automatisch.
En zolang die spieren gespannen blijven, blijft er een signaal naar je zenuwstelsel gaan dat er gevaar is.

Dan blijf je dus alert. Klaar om te vechten, te vluchten of juist te bevriezen. Zonder dat je het doorhebt, blijft je lichaam zeggen: “Ik moet paraat zijn.”Wat belangrijk is om te weten:
80% van de signalen in je zenuwstelsel lopen van je lichaam naar je hoofd.
En maar 20% andersom.

Dus als jouw lijf continu spanning voelt, dan blijf je in je hoofd ook onrust ervaren.
Dan kun je nog zo veel praten, analyseren of mediteren — je systeem krijgt nog steeds signalen van dreiging.

Daarom werkt echte heling van binnenuit.
Je lijf moet eerst voelen: het is veilig. Dán pas komt je hoofd tot rust.

En precies daarom werk ik in mijn sessies met een combinatie van lichaamsgerichte methodes die elkaar versterken.
Geen standaard stappenplan, maar drie kernprincipes die elke keer weer terugkomen.
Ze helpen je lijf om zich veilig te voelen, spanning los te laten en nieuwe patronen op te bouwen.

En die drie methodes deel ik graag met je, zodat je niet alleen snapt wat we doen, maar ook waarom het werkt.

1. Ademhaling

Je ademhaling is de afstandsbediening van je zenuwstelsel.
En je zenuwstelsel is als het interne waarschuwingssysteem van je lichaam, het scant voortdurend of er gevaar is, of dat je kunt ontspannen.

Wat veel mensen niet weten, is dat je middenrif, de grote spier onder je longen, rechtstreeks verbonden is met een belangrijke zenuw: de nervus vagus.

Deze zenuw loopt van je hersenstam naar je buik en speelt een hoofdrol in het activeren van je parasympathische systeem: dat deel van je zenuwstelsel dat zorgt voor rust, herstel en vertering.

Elke keer dat je dus rustig en diep ademhaalt, beweeg je je middenrif.
En daarmee stimuleer je die zenuw, alsof je zachtjes op een rustknop drukt.

Je hartslag vertraagt. Je spierspanning daalt. Je systeem zakt.

Daarom starten mijn sessies bijna altijd met ademhaling.
Niet om te fixen, niet om te forceren — maar om je lichaam te laten voelen: ik ben veilig genoeg om te landen.


2. De psoas (spier van de ziel)

Als je lichaam zakt in rust, komt er ruimte voor een andere laag: de reflexlaag.

De psoas is een spier die hier direct mee te maken heeft. Hij wordt ook wel de spier van de ziel genoemd.
Hij ligt diep in je kern, dicht bij je wervelkolom, en verbindt je bovenlichaam met je benen.

En zodra je brein gevaar signaleert stuurt het binnen een fractie van een seconde een signaal naar je psoas.
Zodat je kunt vluchten, vechten, of jezelf beschermen.

Maar als dat signaal keer op keer wordt afgegeven, ook als er geen écht gevaar meer is,  blijft die spier aangespannen.
Alsof je lichaam op de rem én het gaspedaal tegelijk staat.

Die constante spierspanning geeft niet alleen lichamelijke klachten, maar houdt ook je zenuwstelsel in de overlevingsstand.

Door deze spier bewust te ontspannen, via adem, beweging, trilling of druk, geef je via je lijf een boodschap terug aan je brein: het is veilig. Je hoeft me niet meer paraat te houden. Ik ben oké.


3. Somatische oefeningen

Soms wil je lichaam iets afmaken wat nooit ruimte kreeg.

Misschien kon je toen niet weg. Niet schreeuwen. Niet huilen. Niet slaan.
En dus bleef dat onbewust hangen. Niet als verhaal in je hoofd, maar als patroon in je lijf.

Somatische oefeningen helpen je om die oude respons alsnog een plek te geven. Niet vanuit het hoofd, maar via beweging, geluid of expressie.

Bijvoorbeeld:

  • Je armen gebruiken om te duwen als je moeite had met “nee” zeggen en er vaak over je grenzen gegaan is. 

  • Schoppen of stompen in een kussen als je lichaam ooit in actie wilde komen, maat dat toen niet kom

  • Je stem gebruiken om te schreeuwen, zingen, zuchten, wat er maar wil klinken

  • Of juist zacht wiegen, of onbedaarlijk huilen zonder uitleg

Je lijf weet vaak zélf wat er nog gevoeld wil worden.
En jij mag luisteren. Zonder oordeel, in kleine veilige stapjes.
Zodat het alsnog losgelaten kan worden.

Als je dit regelmatig doet, ontstaat er een nieuw pad in je systeem.
Een olifantenpad. Een interne snelweg van veiligheid — van je lichaam naar je brein.
Je lichaam leert: ik kan dit dragen.

En dat is regulatie.
Niet omdat alles altijd ontspannen voelt.
Maar omdat je lichaam leert: ik kan dit voelen zonder te verdwijnen.

Je blijft bij jezelf. Ook als het spannend is. Ook als het schuurt.
En je weet: ik kan altijd terugkeren naar mijn anker.

Dus als je nu iets meeneemt uit dit verhaal, laat het dan dit zijn:

Je lijf vertelt het verhaal. Niet je hoofd.

80% van de communicatie gaat van je lichaam naar je brein.
Dus als je wilt helen, moet je je lijf meenemen. Altijd.

En dat lichaam draagt vaak oude patronen. Spierspanning die ooit nodig was om je te beschermen.
Maar die je nu mogen loslaten.

Niet in één keer. Maar stap voor stap. Met zachtheid. Met aandacht.

En wat dan ontstaat, is niet per se licht of comfortabel.
Maar het is wel écht. En dát is de basis van vrijheid.

Als je hiermee aan de slag wilt, of voelt dat jouw lichaam ook iets te vertellen heeft:
Plan dan een kennismakingsgesprek via pattydevaan.nl of stuur me een berichtje.

Je bent welkom. Precies zoals je nu bent.

Laat je maar eens dragen.

Share:

Email
WhatsApp
Print

Meestgelezen blogs

Yes, stuur mij tweewekelijks een personal note!

Elke twee weken neem ik je mee op een persoonlijke reis, waarbij ik waardevolle inzichten deel over Bodytension Release, ademwerk en het kalmeren van je zenuwstelsel. Verwacht updates vol praktische tips en inspiratie om je meer in verbinding te brengen met je lichaam.

Daarnaast houd ik je op de hoogte van mijn aankomende events.